Leiders met geluk

Een tijdje geleden vond ik onderstaande e-mail in mijn inbox.

“Every January, Thinkers50, the world’s most reliable resource for identifying, ranking, and sharing the leading management ideas of our age, announces 30 thinkers to watch in the coming year. We are delighted to inform you that you have been selected for the 2023 Thinkers50 Radar.”

Het is nogal een serieuze lijst. Gary Hamel staat in de Hall of Fame, net als Sally Helgesen, om maar een paar van de denkers te noemen die ze hebben geselecteerd. Ik word gezien als een kampioen in zelfmanagement. Wow. Dat is iets heel anders dan de bijnaam ‘excentrieke gek’ waar ik me een stuk comfortabeler bij voel.

De reden dat ik op deze lijst sta, is geluk. En ik vraag me af: als je op zo’n lijst staat, moet je dan niet meer doen dan geluk hebben?

Geluk

Ik highlight een paar items van mijn gelukslijstje:

• Ik heb geluk gehad dat ik in Nederland en in een liefdevol gezin ben geboren.
• Ik heb het geluk gehad dat ik naar de Hanzehogeschool kon gaan, dankzij het fantastische Nederlandse onderwijssysteem en mijn ouders die me hielpen.
• Het was puur geluk dat ik mocht spelen met de technologie van het toonaangevende Nederlandse onderzoeksinstituut TNO in een land met een geweldige tech-infrastructuur.
• Het was geluk dat Gerlof Bosveld, destijds algemeen directeur van TNO en ‘trotse manager van 400 rare ICT-ers’, mij het vertrouwen gaf om de technologie verder uit te werken.
• Ik had het geluk dat Yvanka, mijn partner, me steunde in het Voys-avontuur dat de eerste vijf jaar voor ons allebei absoluut niet gemakkelijk was.
• En ik heb ongelooflijk veel geluk met het feit dat ik elke dag mag samenwerken met geweldige mensen die het gekke zelfsturingsexperiment dat we samen besloten aan te gaan, hebben omarmd.

Kunnen we meer doen?

Samen met dit prachtige stel collega’s hebben we 150.000 eindgebruikers en meer dan 30.000 bedrijven met hun klanten kunnen verbinden. We hebben een veel grotere groep mogen inspireren door te laten zien dat je als gelijken kunt samenwerken: het Voys Model, ons handboek en het boek dat we hebben geschreven getuigen daarvan. En, last but not least, bijna 25.000 mensen profiteerden van het werk van 48percent.org, onze stichting.

Dat klinkt allemaal geweldig, maar kunnen we misschien meer doen? Gelijkwaardigheid is mijn drijfveer achter deze reis geweest. En juist op dat punt zie ik dat het op sommige belangrijke gebieden de verkeerde kant opgaat.

Gelijkwaardigheid tussen mensen

Het aantal mensen dat in Nederland onder de armoedegrens leeft, neemt toe. Ik woon in één van de rijkste landen ter wereld en toch komt er meer armoede?

Om je een idee te geven van hoe absurd het systeem is geworden: de afgelopen twee jaar heeft de rijkste één procent van de wereld bijna twee keer zoveel rijkdom vergaard als de rest van de wereld. En nog steeds belasten we arbeid in plaats van rijkdom. Een belasting van vijf procent heffen op het vermogen van de multimiljonairs en miljardairs van de wereld, levert genoeg geld op om twee miljard mensen uit armoede te halen. Dat klinkt beter dan Twitter kopen, toch?

En als je kijkt hoe de rijken hun rijkdom vergaren, dan is dat vooral doordat ze met hun bedrijven geen belasting betalen. Het zou niet moeilijk hoeven zijn om wetten te maken en implementeren waarmee je ervoor zorgt dat bedrijven eerlijke belastingen betalen in de landen waar ze geld verdienen.

Gelijkheid en onze planeet

En de planeet? Die is ook niet beter af. De CO2-uitstoot gaat nog steeds omhoog. En dan heb ik het niet over totalen. Nee, ik heb het over de uitstoot die we jaarlijks toevoegen. Er zijn energiebedrijven – de grootste vervuilers – die meer geld uitgeven aan green washing dan investeren in werkelijke klimaatoplossingen. En nog erger: we hebben politici – leiders – die dat goed lijken te vinden.

Organisaties en leiders moeten zich realiseren dat we zo niet verder kunnen. Bedrijven gedijen alleen in een gezonde samenleving. Het is de enige reden waarom ze kunnen bestaan. Als je alle waarde uit die samenleving onttrekt, houdt je bedrijf op te bestaan. Leiders moeten zich realiseren dat hun bedrijven een geïntegreerd onderdeel zijn van de maatschappij. En de maatschappij kan alleen blijven bestaan als die een gezonde relatie heeft met het milieu. We moeten niet langer denken aan aandeelhouderswaarde, maar aan systeemwaarde.

De Thinkers50-lijst zegt dat wij, de mensen op de lijst, degenen zijn die je in de gaten moet houden als het gaat om managementideeën. Ik daag de personen op de lijst en ondernemers uit: neem écht verantwoordelijkheid voor de organisaties die je leidt. Maak ze een volwaardig onderdeel van onze samenleving en het ecologische systeem waarin ze bestaan. Alleen dan creëer je werkelijk waarde.