Onze internetvrijheid wordt aangevallen: gaan wij Rusland achterna?

auteursafbeelding
Mark Vletter
9 maart 2022 Clock 3 min

Lees je onze verhalen graag? Meld je dan nu aan voor Marks nieuwsbrief vol verhalen die jou en je onderneming helpen groeien. 

‘Nederland wil hacken en aftappen zonder toestemming vooraf mogelijk maken’, kopte de Volkskrant maandag.

‘Vodafone Ziggo, T-Mobile en KPN blokkeren websites van RT en Sputnik News’, schreef de NOS op dinsdag.

Van beide berichten kreeg ik een naar gevoel in mijn onderbuik. Zowel het hacken en aftappen, als het blokkeren van de websites zijn reacties op de invasie van Oekraïne door Rusland.

Laat ik beginnen met de uitbreiding van het ‘hacken en tap’-deel van de sleepwet. Bij Voys hebben hier historisch gezien veel over geschreven en ons er tot in de rechtbank tegen verzet. We waren niet de enige. Van journalistiek tot College Bescherming Persoonsgegevens, en van voorvechters van privacy tot advocaten, allen hadden fundamentele bezwaren tegen de manier waarop de wet is ingericht. Deze kwam er – zonder significante aanpassingen – toch. Ook bij een herevaluatie van de wet, waarbij structurele problemen werden geconstateerd, is de wet niet aangepast.

Dit ‘hacken en tap’-voorstel komt naar buiten in dezelfde week dat we allemaal verontwaardigd zijn over Russische agenten. Agenten die op straat de telefoons van voorbijgangers controleerden en hun berichten bekeken.

Die sleepwet van ons faciliteert exact hetzelfde, maar dan op een ongekende schaal.

De dag na onze verontwaardiging over de Russische agenten, volgt er door Europa opgelegde censuur van twee Russische staatsmedia. Internetproviders worden verplicht deze websites onbereikbaar te maken. Ook dat kennen we eigenlijk alleen van niet-democratische regimes.

Dit wordt gedaan omdat Europa de propaganda van Rusland wil minimaliseren. Daar is in de tijd van nepnieuws wat voor te zeggen, want zorgen dat het geen platform krijgt, is één van de dingen die werkt tegen nepnieuws. En ja, ook ik zie dat RT en Sputnik News bagger schrijven en ik sta op geen enkele manier achter de inhoud. Maar complete censuur van een website is radicaal anders. Hoe ga je ooit snappen hoe Rusland naar deze situatie kijkt, of waarom Poetin zo handelt als je staatsmedia blokkeert?

In Nederland hoor ik heel vaak “Putin is gek geworden” als uitleg van deze invasie, maar zo eenvoudig is het niet. Om te begrijpen waarom Putin dit doet, moet je luisteren naar wat hij zegt, wat er namens een natie op staatsmedia wordt gezegd, en vooral wat er historisch is gedaan.

In Rusland leggen Putin en de staatsmedia de oorlog uit als een bevrijding. “Rusland gaat Oekraïne bevrijden van een nazi-bewind. De invasietroepen gaan daar worden ontvangen als helden en bevrijders.” Dat is het verhaal richting het volk en de Russische troepen die Oekraïne intrekken. Het verhaal dat Oekraïne uit fascisten bestaat, vertelt Putin al sinds 2014.

In de communicatie zie je een heel duidelijke angst voor het westen en voor de NAVO. Rusland ziet het als fundamenteel recht om zich tegen de NAVO te beschermen. Als Oekraïne bij Rusland hoort, wordt de te bewaken grens een stuk kleiner en staat de NAVO meer op afstand. Daar komt vervolgens bij dat er grote gasreserves zijn in Oekraïne. Europa importeert 40 procent van haar aardgas uit Rusland. Dit is, samen met aardolie, dé inkomstenbron voor Rusland en vormt 30 procent van het bruto binnenlands product. De Krim, dat onderdeel is van Oekraïne, maar in 2014 werd geannexeerd door Rusland, bevat ongeveer 80 procent van deze gasreserves.

Het grote thema achter de plannen van Putin is het herbouwen van de macht en status die Rusland had in het tsaren-tijdperk. Dat zie en hoor je vooral als je de Russische staatsmedia van tijd tot tijd kunt volgen. Zonder te luisteren ontstaat er geen begrip en zonder begrip ontstaat er geen oplossing.

Ik veroordeel de invasie door Rusland in alle toonaarden. Met onze stichting 48percent.org ondersteunen we mensen die vluchten uit Oekraïne en die op dit moment geen toegang hebben tot bijvoorbeeld mobiel internet.

Rusland kent censuur. Rusland kent grove privacyschending. Rusland valt een vrij land binnen.

Daarop moet je als Europa en Nederland niet antwoorden met censuur en privacy-schending. Je antwoordt door de andere kant van het verhaal te laten horen.

Want alleen als je elkaar begrijpt, komt er een dialoog. En alleen in die dialoog zit een oplossing.

Meer verhalen lezen?

In de afgelopen jaren hebben we veel geschreven over ondernemen, zelfsturend werken, de handigste tools en nog veel meer. Dus leef je uit!

Van 7 februari 2023

Leiders met geluk

Van 13 juni 2022

Onbegrensd denken en handelen: is Lightyear op de juiste weg?