Het referendum over de sleepwet gaat over blind vertrouwen

Dit artikel verscheen eerder op RTL-Z

Het debat rondom de nieuwe Wet op Inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) draait niet om het beschermen van ons land tegen terroristen of het voorkomen van misdaden. Het debat draait om vertrouwen; het vertrouwen in de integriteit van onze huidige en toekomstige overheid.

In Nederland hebben we veel vertrouwen in de overheid. Dat is niet altijd terecht. Er zijn recent een aantal voorvallen geweest waarbij de overheid onzorgvuldig met onze data is omgesprongen.

Zo doken onze kentekengegevens, die na vier weken vernietigd zouden worden, ’toevallig’ op bij de belastingdienst om leaserijders te controleren. De data van TLS, de organisatie die onze vervoersbewegingen bijhoudt in het openbaar vervoer, doken ineens op bij DUO, die studiefinanciering regelt voor studenten, om te controleren of studenten niet stiekem thuiswonend zijn terwijl ze uitwonend geregistreerd staan. En de vingerafdruk die op je paspoort staat die vernietigd zou worden? Die komt toch nog voor in backups van vijf jaar geleden.

Deze data zijn verzameld binnen de huidige wet en zouden niet gebruikt worden door de overheid. Toch is er voor deze gegevens binnen de overheid een toepassing gevonden. Is het dan handig om de deur open te zetten naar onze ongefilterde internetgegevens en telefoongegevens? Nee, niet zonder voorzorgsmaatregelen.

Het is alsof een juf haar leerling toestemming geeft om een koekjestrommel leeg te eten, maar afspreekt dat deze er maar ééntje mag. Wat doet het kind het jaar erna wanneer er een andere juf komt en die afspraak eigenlijk niet meer telt? Het gaat namelijk niet om wat de inlichtingendiensten nu met onze data doen, maar om wat ze in de toekomst met onze data kunnen en mogen doen. Ik kan niet in de toekomst kijken, jij wel?

Deze kwetsbaarheden in de voorgestelde Wiv zijn bekend bij de overheid. In juli 2015 hebben ze namelijk de nieuwe Wiv voorgelegd voor internetconsultatie. Meer dan 500 instanties hebben destijds op de wet gereageerd, waaronder de Raad van State, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), het College voor de Rechten van de Mens, Amnesty International, journalistenvereniging NVJ en tal van commerciële organisaties. Met deze input is nagenoeg niets gedaan.

Dit is heel erg jammer. Er zijn veel bedrijven buiten de overheid die veel kennis hebben van technologie. Bij het vormgeven van de wet hebben ministers zich echter vooral laten adviseren door de inlichtingendiensten en hebben ze zich weinig aangetrokken van het advies van externen. Daardoor zijn er beslissingen genomen op basis van een halve werkelijkheid. Het gevolg: de Wiv zoals deze nu is geformuleerd.

Dan is de vraag wat gevaarlijker is: een Wiv die zich leent voor het misbruiken van de vele data die er mee verzameld worden of geen nieuwe Wiv. Het is dus geen kwestie van voor of tegen veiligheid, het is een kwestie van voor of tegen een blind vertrouwen in de overheid.

Stem je voor, dan geef je de toekomstige overheid vrij spel met jouw gegevens, stem je tegen dan zeg je dat je de wet in de huidige vorm niet accepteert. Aan jou de keuze.